Z badań wynika, że co 10 osoba w wieku około 70 lat będzie miała sarkopenię, a choroba przewlekła bądź nowotwór może przyspieszyć utratę mięśni nawet o 30 lat.
Sarkopenia to utrata mięśni – masy mięśniowej, siły mięśniowej i jakości tych mięśni. Pojawia się w sposób naturalny i związana jest z procesem starzenia się. Jednak tempo, w jakim będzie postępować utrata masy mięśniowej, jest bardzo indywidualne i przede wszystkim zależy od diety oraz aktywności fizycznej seniora.
Poza sarkopenią fizjologiczną istnieje jeszcze sarkopenia wtórna, czyli utrata mięśni związana z chorobą. Pojawia się głównie w przebiegu wielu schorzeń przewlekłych, szczególnie w chorobie nowotworowej, ale też w schorzeniach neurodegeneracyjnych, przy problemach z przewodem pokarmowym, w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc. Utrata mięśni u seniorów z chorobami współistniejącymi jest nasilona, gdyż mięśnie tracone są z wiekiem, a dodatkowo nakłada się na to wpływ choroby.
Gorsze rokowania wskutek sarkopenii
Sarkopenia nie oznacza, że osoba nią dotknięta musi chudnąć. Istnieje bowiem zjawisko otyłości sarkopenicznej, cechującej się tym, że ktoś ma mało mięśni, a jednocześnie waży za dużo z powodu nadmiaru tkanki tłuszczowej. W szpitalu zwykle zwraca się uwagę na niedożywionego pacjenta, gdyż trzeba się nim intensywnie zająć, ale zapomina się o osobach, które mają za dużo tkanki tłuszczowej a za mało mięśniowej. To błąd, gdyż sarkopenia zawsze ma bardzo duży wpływ na wyniki badań medycznych i na rezultaty leczenia – pogarsza rokowanie i zwiększa ryzyko zgonu. Europejskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego i Metabolizmu rekomenduje, aby w przypadku osób niedożywionych przesunąć termin operacji (o ile jest to możliwe), żeby można było dożywić pacjenta i dzięki temu zwiększyć szanse na sprawny przebieg zabiegu i skuteczną regenerację pozabiegową..
Osoba, która ma małą masę mięśniową, będzie miała częściej infekcje, bo układ odpornościowy działa u niej dużo gorzej. Będzie też miała problem z aktywnością fizyczną, bo mając mało mięśni nie będzie chętna do jej podejmowania. To duży problem, gdyż aktywność ma pozytywny wpływ na cały organizm. Osoby z małą masą mięśniową również dużo dłużej regenerują się po operacji, mają częściej komplikacje po zabiegach, większe problemy z gojeniem się ran i dłużej przebywają w szpitalu. U pacjentów onkologicznych trzeba czasem obniżać dawki leków, bo inaczej terapia może być dla nich toksyczna. Osoby te mają też wiele skutków ubocznych leczenia i bywa, że terapia musi być przerwana z powodu złych wyników badań (na które wpływ ma niedożywienie).
Dieta, ruch i suplementacja
Jeżeli dieta jest odpowiednio zasobna w białko i osoba jest aktywna, to utrata tkanki mięśniowej postępuje powoli. Idealna ilość białka dla osoby starszej to około 1,5 grama na każdy kilogram masy ciała. Zjadając taką porcję białka nie zatrzymamy wprawdzie sarkopenii, ale zdecydowanie spowolnimy ten proces. Białko należy pozyskiwać z różnych pokarmów. Najbardziej wartościowe jest białko pochodzenia zwierzęcego, a jeśli ktoś preferuje dietę roślinną, powinien zadbać o odpowiednią ilość roślin strączkowych w menu. Pacjentów z jadłowstrętem, szybkim uczuciem pełności zachęcamy do sięgania po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego.
Aktywność fizyczna powinna być dobrana do wieku seniora i jego stanu ogólnego. Warto też pamiętać o odpowiedniej suplementacji. Mamy dwa złote standardy jeżeli chodzi o suplementację w sarkopenii – witaminę D i kwasy omega 3 – EPA i DHA. Kwasy te są zawarte w pokarmach rybnych i w algach.
