Dieta ma ogromne znaczenie dla wszystkich osób zmagających się z przewlekłą chorobą układu oddechowego – niezależnie od przyczyny schorzenia.
Jeśli przewlekłe choroby oddechowe mają podłoże alergiczne, np. astma alergiczna, należy unikać w pożywieniu alergenów. W schorzeniach o innej etiologii, np. w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) czy w nowotworach płuc (które uznaje się coraz częściej za przewlekłe schorzenia układu oddechowego) najistotniejsze będzie zapobieganie niedożywieniu i jego pogłębianiu się.
Zdrowe pożywienie na głęboki oddech
Pogorszenie stanu odżywienia organizmu przekłada się na pogorszenie rokowania, dlatego dieta osoby z przewlekłą chorobą oddechową powinna być oparta o zdrowe produkty i dobrze zbilansowana. Powinna dostarczać odpowiedniej ilości składników odżywczych, ale też odpowiedniej dla konkretnego chorego ilości kalorii. W przypadku astmy nadmierna masa ciała może bowiem powodować zaostrzenie choroby, a w POChP czy w nowotworach płuc – szczególnie w najcięższych fazach tych chorób – może dochodzić do utraty masy ciała wskutek niedożywienia.
Dbanie o dobre żywienie w chorobach układu oddechowego jest istotne również i z tego powodu, że niedobory dietetyczne niekorzystnie wpływają na funkcjonowanie układu odpornościowego. Jest on bardzo mocno angażowany podczas nasilenia alergii czy astmy, ale też w chorobie nowotworowej i w zaostrzeniach POChP, szczególnie, jeśli zaostrzenia te są wynikiem infekcji. Na spadek sprawności działania układu immunologicznego kluczowy wpływ ma niedobór witaminy D – bardzo powszechny w polskiej populacji. Może on także zwiększać nasilenie chorób o podłożu alergicznym. W POChP czy innych przewlekłych chorobach układu oddechowego, w których pojawia się niedożywienie, układ odpornościowy będzie z kolei narażony na niedobory białka i cynku, które niekorzystnie przełożą się na liczbę komórek immunologicznych. Mniej wydolny układ odpornościowy to większe ryzyko infekcji i w konsekwencji – większe ryzyko zaostrzeń chorób płuc.
Co jeść w chorobach układu oddechowego?
Jeżeli mamy alergię, astmę, stosujemy normalną dietę, zgodną z zasadami racjonalnego żywienia, zwracając uwagę na zaspokojenie zapotrzebowania organizmu na witaminę D i kwasy omega-3. Natomiast w chorobach powiązanych z ryzykiem niedożywienia, jak nowotwory układu oddechowego czy POChP, uwagę kierujemy również na dostarczanie z pożywieniem odpowiedniej ilości białka. Ważnym składnikiem diety osób z chorobami układu oddechowego jest też magnez – znajdziemy go m.in. w orzechach, zielonych warzywach, kakao. Pierwiastek ten wpływa na relaksację mięśni gładkich dróg oddechowych, dzięki czemu może trochę łagodzić objawy chorobowe.
Dieta może zapobiegać chorobom układu oddechowego. Z badań wynika, że kluczem jest tu dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy D, także w ciąży. Niedostatek tej witaminy będzie wiązać się z większym ryzykiem powstania choroby układu oddechowego i występowania jej nasileń. Im więcej jest też w diecie przyszłej matki zdrowych kwasów tłuszczowych (omega-3, omega-6), tym mniejsze ryzyko choroby alergicznej u dziecka. U osób z istniejącą już przewlekłą chorobą układu oddechowego kwasy te również odgrywają dużą rolę, podobnie jak witaminy o charakterze antyoksydacyjnym – ACE.