Należy podkreślić, że obecnie najwcześniejsze stadia chorób nowotworowych narządu rodnego u kobiet są w pełni wyleczalne. Bardzo istotne jest zatem, aby wykrywać zmiany jak najszybciej.
Optymalny standard postępowania w utrzymaniu zdrowia każdej kobiety to wykonywanie ginekologicznych badań kontrolnych minimum raz na rok. Wynika to z faktu, że onkologiczne schorzenia ginekologiczne, niezależnie od tego, w jakim obszarze kobiecego narządu płciowego się rozwijają, kiedy dają o sobie znać, często są już w tak zaawansowanym stadium, że nawet współczesna medycyna w wielu przypadkach może pomóc jedynie paliatywnie, czyli objawowo. Stąd najważniejsze jest zapobieganie. Podczas kontroli ginekologicznej lekarz zwraca szczególną uwagę na stan narządu płciowego pod kątem profilaktyki nowotworowej. Oceniany jest stan wszystkich jego elementów, ale przede wszystkim uwaga skupia się na szyjce macicy, trzonie macicy, jajnikach oraz na piersiach. Wynik badania tych struktur ukierunkowuje dalsze działania diagnostyczne i lecznicze.
Badania i szczepienia – nowoczesna profilaktyka nowotworów narządu rodnego
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników dąży do wprowadzenia w naszym kraju nowego standardu wczesnego rozpoznawania raka szyjki macicy, Nasze badanie szyjki obecnie ukierunkowuje się na stwierdzenie obecności bądź braku obecności wirusów HPV w obrębie szyjki macicy. Od 2008 roku wiemy, że nowotwór ten wiąże się z zakażeniem wirusami HPV. Wykonanie jedynie badania cytologicznego u kobiet powyżej 30. roku życia, nie jest wystarczające, aby ustalić prawidłowy stan szyjki macicy. Cytologia polega na wizualnym sprawdzeniu wyglądu komórek obserwowanych pod mikroskopem. Tymczasem w komórkach wyglądających prawidłowo mogą istnieć wirusy HPV wysokiego ryzyka, które dopiero po kilku latach od zakażenia doprowadzą do zniszczenia komórek i ujawnienia się choroby. Obecnie istnieje już badanie, dzięki któremu można stwierdzić takie zakażenie – obejmuje ono poza cytologią, także ocenę wirusologiczną komórek; znane jest jako Co-test.
Wykrycie zakażenia HPV na wczesnym etapie skutkuje wdrożeniem optymalnego u danej kobiety postępowania terapeutycznego, dzięki czemu możemy nie dopuścić do wystąpienia zmian w komórkach. Natomiast jeśli zmiany już się pojawiły, mamy możliwość ich usunięcia jeszcze wtedy, gdy są niewielkie – dzięki temu pacjentka zachowuje zdrowie. Niestety, Ministerstwo Zdrowia nadal nie wpisało na listę badań refundowanych badania wirusologicznego. Być może za jakiś czas zmieni się mentalność płatnika i badanie to wejdzie to refundacji.
Jeśli obecnie u kobiety występuje rak szyjki macicy, jest to dowód, że nie przeprowadzano badań z wykorzystaniem nowoczesnych metod albo że kobieta nie zgłaszała się do kontroli ginekologicznych. Dotyczy to także raka macicy, którego można wykryć w pierwszym stadium, wykorzystując przezpochwowe badanie ultrasonograficzne. Umożliwia ono oglądnięcie macicy w warunkach ambulatoryjnych, bez konieczności wykonywania procedur wymagających hospitalizacji. Podobna sytuacja jest w przypadku oceny jajników – dzięki USG możemy stwierdzić, czy są zdrowe, czy też występują w nich podejrzane zmiany.
Mówiąc o profilaktyce raka szyjki macicy należy również podkreślić korzyści ze stosowania szczepień przeciw HPV u młodych dziewczynek w wieku przed inicjacją seksualną. Nowoczesna profilaktyka daje zatem duże możliwości zapobiegania nowotworom narządu rodnego – najważniejsze jednak, aby kobiety poddawały się badaniom i czyniły to regularnie.
