Choroby układu krążenia to główne zagrożenie dla zdrowia Polaków. Stanowią jeden z największych problemów współczesnej medycyny i są przyczyną śmierci co drugiej osoby w Polsce.
Jakie są czynniki ryzyka chorób serca?
Rzeczywiście, prawdziwą plagą naszych czasów są choroby układu krążenia. Z ich powodu umiera dokładnie 46% społeczeństwa. Najważniejsze schorzenia to choroba niedokrwienna serca (w tym zawał serca) oraz choroby naczyń mózgowych (w tym udary mózgu). Rocznie notuje się w Polsce około 90 000 zawałów serca oraz około 60 000 udarów mózgu. Choroby serca i naczyń są też jedną z głównych przyczyn inwalidztwa i niezdolności do pracy. Ocenia się, że liczba osób z rozpoznaną chorobą wieńcową w Polsce sięga 1,5 miliona, 90 000 tysięcy Polaków rocznie zapada na zawał serca, a prawie 200 000 jest hospitalizowanych z powodu innych postaci choroby niedokrwiennej serca. Ponadto, Narodowy Fundusz Zdrowia odnotowuje rocznie około 180 000 hospitalizacji z powodu niewydolności serca.
Najważniejszymi przyczynami zawałów serca i udarów mózgu są: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, za wysokie stężenie cholesterolu (czyli hipercholesterolemia), cukrzyca oraz otyłość. Ocenia się, że około 9 mln Polaków pali papierosy, około 10,5 mln ma nadciśnienie tętnicze, około 18 mln za duże stężenie cholesterolu , a około 3 mln cukrzycę. Wymienione czynniki prowadzą do rozwoju miażdżycy tętnic, która prowadzi do choroby wieńcowej, zawałów serca i udarów mózgu, a także wielu innych problemów w układzie krążenia.
Szczególnie narażone na powstanie chorób układu krążenia są osoby, u których występuje jednocześnie kilka czynników ryzyka.
To prawda. Te tzw. czynniki ryzyka nawzajem nasilają swoje szkodliwe działanie. Dlatego osoba mająca np. wysokie ciśnienie tętnicze i stężenie cholesterolu oraz cukrzyce ma wielokrotnie większe ryzyko wystąpienia zawału serca niż osoba cierpiąca na „tylko“ jedną z wymienionych chorób.
Z którymi z nich można skutecznie walczyć?
Możemy skutecznie leczyć wszystkie wymienione choroby. Współczesna medycyna dysponuje skutecznymi metodami leczenia zarówno zespołu uzależnienia od tytoniu, nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii jak i cukrzycy. Osoby, które cierpią na wymienione choroby, a skuteczne leczenie nie było dotąd wdrożone, powinny zwrócić się do lekarza rodzinnego. Każdy co pewien czas powinien poddawać się badaniom kontrolnym. O częstości wykonywania oceny stężenia cholesterolu, czy cukru we krwi również zdecyduje lekarz rodzinny.
Jak zapobiec zawałowi serca i udarowi niedokrwiennemu mózgu?
Zapobieganie w pierwszym rzędzie polega na unikaniu dymu tytoniowego (czyli niepaleniu, ale też unikaniu tzw. palenia biernego), regularnej aktywności fizycznej oraz zdrowym sposobie odżywiania (dieta urozmaicona, niskotłuszczowa, z małą zawartością soli kuchennej, bogata w różne warzywa i owoce), a także skutecznym leczeniu (jeśli są obecne) nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii i cukrzycy. W leczeniu tych chorób bardzo duże znaczenie ma systematyczność przyjmowania zaleconych leków. U osób cierpiących na chorobę spowodowaną miażdżycą najczęściej stosujemy jeden z najstarszych, wciąż stosowanych leków: kwas acetylosalicylowy.
Czy właściwości przeciwzakrzepowe kwasu acetylosalicylowego kwalifikują go jako podstawę profilaktyki oraz leczenia przeciwpłytkowego?
Bez wątpienia tak. Kwas acetylosalicylowy zmniejsza gotowość tzw. płytek krwi do tworzenia zakrzepów w tętnicach. Jest lekiem dobrze przebadanym. Badania wskazują, że np. u pacjentów po zawale serca lek ten wydłuża życie.
Jakie korzyści płyną z terapii kwasem acetylosalicylowym?
Stosowanie kwasu acetylosalicylowego u osób z objawami choroby spowodowanej przez miażdżycę zmniejsza ryzyko zgonu o 20%, a wystąpienia zawału o 41%. Warto jednak pamiętać, że korzyści ze stosowania tego leku przez osoby nie cierpiące na choroby spowodowane przez miażdżycę są znacznie mniejsze. Dlatego im nie zaleca się stosowania kwasu acetylosalicylowego.
Jak wyglądają kwestie stosowania kwasu acetylosalicylowego w terapii przeciwpłytkowej?
Najczęściej zaleca się stosowanie leku w dawce 75 do 100 mg na dobę. Chociaż kwas acetylosalicylowy można kupić bez recepty, zawsze rozpoczęcie jego stosowania należy skonsultować z lekarzem.
